చాణుక్య నీతి సూత్రాలు ఎనిమిదవ అధ్యాయం chanukhya neethi sutras part eight

చాణుక్య నీతి సూత్రాలు ఎనిమిదవ అధ్యాయం

1 . దుర్మేధసో సచ్చాస్త్రం మోహయతి . 

 మంచిశాస్త్రం మేధాశక్తి లేనివాళ్ళకి భ్రాంతి కలిగిస్తుంది . 

2 . సత్సజ్ఞః స్వర్గవాసః

  సత్పురుష సంగమే స్వర్గవాసం . 

3 . ఆర్యాః స్వమివ పరం మన్యన్తే

 సత్పురుషులు పరాయివాణ్ణి కూడా తనవాడిలా భావిస్తారు . 

4 . రూపానువర్తి గుణః

 రూపాన్ని అనుసరించి గుణం ఉంటుంది . 

5 . యత్ర సుఖేన వర్తతే తదేవ స్థానమ్ . 

ఎక్కడ సుఖంగా నివసించగలుగుతాడో అదే సరైన స్థానం  ( స్వస్థానం ) . 

6 . విశ్వాసఘాతినో న నిష్కృతిః

  విశ్వాసఘాతుడికి ప్రాయశ్చిత్తం లేదు .

7 . దైవాయత్తం న శోచేత్ . 

 దైవాధీన మైనదానిని గూర్చి విచారించ కూడదు . 

8 . ఆశ్రితదుఃఖమాత్మన ఇవ మన్యతే సాధుః

 సత్పురుషుడు తన ఆశ్రితులకు కలిగిన దుఃఖాన్ని తన దుఃఖం వలె భావిస్తాడు . 

9 . హృద్గతమాచ్ఛాద్యాన్యద్వదత్యనార్య : . 

ఆ . అనార్యుడు ( చెడ్డవాడు ) మనస్సులో ఉన్న ది దాచుకొని పైకి మరొకటి 

చెబుతాడు . 

10 . బుద్దిహీనః పిశాచతుల్యః

 బుద్ధి లేనివాడు పిశాచం వంటివాడు . 

11 . అసహాయః పథి న గచ్చేత్ . 

 కూడా ఎవరూ లేకుండా దూరప్రయాణాలు చేయకూడదు . 

12 . పుత్రో న స్తోతవ్యః

 పుత్రుణ్ణి స్తుతించ కూడదు . 

13 . స్వామీ స్తోతవ్యో అనుజీవిభిః

 ఆశ్రయించి బతికేవాళ్ళు ప్రభువును స్తుతిస్తూండాలి . 

14 . ధర్మకృత్యాని సర్వాణి స్వామిన ఇత్యేవ ఘోషయేత్ . 

  ధర్మబద్ధంగా జరుగుతూన్న పనులన్నీ ప్రభువుగారివే అని చాటి చెపుతూ వుండాలి

 . 

15 . రాజాజ్ఞాం నాతిలజ్ఘంయేత్ 

  రాజాజ్ఞ దాట కూడదు . 

16 . యథా ఆజ్ఞప్తం తథా కుర్యాత్ . 

  ఎలా ఆజ్ఞాపిస్తే ఆలా చెయ్యాలి . 

17 . నాస్తి బుద్ధిమతాం శత్రుః . 

  బుద్ధిమంతులకు శత్రువు ఉండడు . 

18 . ఆత్మచ్ఛిద్రం న ప్రకాశయేత్ . 

 తన లోపాన్ని బైటకు తెలియనీయకూడదు . 

19 . క్షమావానేవ సర్వం సాధయతి . 

   ఓర్పుగలవాడే అన్నీ సాధించ కలుగుతాడు . 

20 . ఆపదర్థం ధనం రక్షేత్ . 

  ఆపత్కాలంలో ఉపయోగ పడడానికి ధనం జాగ్రత్త పెట్టుకోవాలి . 

21 . సాహసవతాం ప్రియం కర్తవ్యమ్ . 

 సాహసవంతులకు పని సాధించడం అంటే చాలా ఇష్టం . 

22 . శ్వః కార్యమద్య కుర్వీత .

 రేపు చేయవలసిన పని నేడే చెయ్యాలి . 

23 . అపరాహ్ణికం పూర్వాహ్ణ ఏవ కర్తవ్యమ్ . 

   మధ్యాహ్నం తరవాత చేయవలసినది ప్రొద్దుటే చేయాలి . 

24 . వ్యవహారానులోమో ధర్మః . 

    లోకవ్యవహారానికి అనుకూలంగా ఉండేదే ధర్మం . 

25 . సర్వజ్ఞతా లోకజ్ఞతా . 

   లోక జ్ఞానం బాగా ఉండడమే సర్వజ్ఞత్వం . 

26 . శాస్త్రజ్ఞోప్యలోకజ్ఞో మూర్ఖతుల్యః

 శాస్త్ర పండితు డైనా లోక జ్ఞానం లేనివాడు మూర్ఖుడు వంటివాడు . 

27 . శాస్త్ర ప్రయోజనం తత్త్వదర్శనమ్ . 

  యథార్థ స్థితిని తెలుసుకోవడమే శాస్త్రానికి ప్రయోజనం . 

28 . తత్త్వజ్ఞానం కార్యమేవ ప్రకాశయతి . 

 ఒకడికి ఎంత తత్త్వజ్ఞానం ఉందో అతడు చేసే కార్యమే చెబుతుంది . 

29 . వ్యవహారే పక్షపాతో న కార్యః

   వ్యవహారంలో పక్షపాతం చూపకూడదు . 

30 . ధర్మాదపి వ్యవహారో గరీయాన్ . 

    ధర్మం కంటేకూడా వ్యవహారం గొప్పది . 

31 . ఆత్మా హి వ్యవహారస్య సాక్షి . 

    వ్యవహారంలో అంతరాత్మయే సాక్షి

32 . సర్వసాక్షి హ్యాత్మా , 

  అంతరాత్మ అందరికీ సాక్షి కదా . 

33 . న స్యాత్ కూటసాక్షి . 

   అసత్యమైన సాక్ష్యం చెప్పేవాడు కాకూడదు . 

34 . కూటసాక్షిణో నరకే పతన్తి

  కూటసాక్షులు నరకంలో పడతారు . 

35 . ప్రచ్చన్న పాపానాం సాక్షిణో భూతాని , 

  రహస్యంగా పాపాలు చేసినవాళ్ళకి పంచమహాభూతాలే సాక్షులు . 

36 . ఆత్మనః పాపమాత్మైవ ప్రకాశయతి . 

    ( ఎప్పుడో ఒకప్పుడు ) తన పాపాన్ని తానే బైట పెట్టుకుంటాడు . 

37 .వ్యవహారేఅన్తర్గతమాకారః సూచయతి . 

    వ్యవహారం లోపల ఉన్న భావాన్ని ఆకారమే సూచిస్తుంది . 

38 . ఆకారసంవరణం దేవానామప్యశక్యమ్ . 

   దేవతలు కూడా ఆకారం కప్పిపుచ్చుకొనలేరు . 

39 . చోర రాజపురుషేభ్యో విత్తం రక్షేత్ . 

  దొంగలనుండి రాజపురుషులనుండి ! అధికారులనుండి ) ధనం రక్షించుకోవాలి . 

40 . దుర్దర్శనా హి రాజానః ప్రజానాశయన్తి

 చూడ డానికి శక్యం కాని ( వచ్చినవాళ్ళకి దర్శనం ఇవ్వని ) రాజులు ప్రజల్ని నశింప చేస్తారు . 

41 . సుదర్శనా రాజానః ప్రజా రక్షన్తి

 సులభంగా దర్శనం ఇచ్చే రాజులు ప్రజల్ని రక్షిస్తారు . 

42 . న్యాయయుక్తం రాజానం మాతరం మన్యస్తే ప్రజాః

  న్యాయంగా ఉండే రాజును ప్రజలు తల్లిగా భావిస్తారు . 

43 . తాదృశః స రాజా ఇహ సుఖం తతః స్వర్గం ప్రాప్నోతి . 

 అలాంటి రాజు ఇహలోకంలో సుఖం పొందుతాడు తరవాత స్వర్గం పొందుతాడు . 

44 . అహింసాలక్షణో ధర్మః

ఎవరినీ హింసించకపోవడమే ( తన మనోవాక్కాయాలచేత ఇతరుల  మనఃకాయాలకు బాధ కలిగించకపోవడమే ) ధర్మానికి లక్షణం . 

45 . స్వశరీరమపి పరశరీరం మన్యతే సాధుః

 సత్పురుషుడు తన శరీరాన్ని కూడా పరుల శరీరంగానే ( అనగా పరోపకారం కొరకు ఉపయోగించవలసిన దానినిగా ) భావిస్తాడు . 

46 . మాంసభక్షణమయుక్తం సర్వేషామ్ . 

  అందరికీ కూడా మాంసభక్షణం ఆయుక్తమైనది . 

47 . న సంసారభయం జ్ఞానవతామ్ . 

   తత్త్వజ్ఞానం ఉన్న వాళ్ళకి సంసారంవల్ల భయం ఉండదు . 

48 . విజ్ఞానదీ పేన సంసారభయం నివర్తయతి . 

   తత్త్వజ్ఞానం అనే దీపం చేత సంసారభయం తొలగించుకుంటాడు . 

49 . సర్వమనిత్యం భవతి . 

     ప్రతీదీ అనిత్యమే . 

50 . కృమిశకృన్మూత్రభాజనం శరీరం పుణ్యపాపజన్మ హేతుః

 కృములూ , మలమూ , మూత్రమూ - వీటికి స్థానమైన ఈ శరీరం పుణ్యం చేయడానికైనా పాపంచేయడాని కైనా సాధనం . 

51 . జన్మమరణాదిషు తు దుఃఖమేవ . 

 జన్మ మరణాలలో దుఃఖమే కాని సుఖం లేదు . 

52 . తపసా స్వర్గమాప్నోతి . 

   తపస్సుచేత స్వర్గం పొందుతాడు . 

53 . క్షమాయుక్తస్య తపో వివర్ధతే . . 

   ఓర్పు ఉన్న వాని తపస్సు పెరుగుతుంది . 

54 . తస్మాత్ సర్వేషాం సర్వకార్యసిద్ధిర్భవతి . , 

  తపస్సువల్ల అందరికీ అన్ని కార్యాలు సిద్ధిస్తాయి . 

చాణుక్య నీతి సూత్రాలు అష్టమాధ్యాయం సమాప్తము .

All copyrights reserved 2012 digital media act