చాణుక్య నీతి సూత్రాలు ఏడవ భాగం chanukhya neethi sutras part seven

చాణుక్య నీతి సూత్రాలు ఏడవ భాగం

1 . తపస్సార ఇన్ద్రియ నిగ్రహః . 
 అన్ని  తపస్సులలోకీ శ్రేష్టమైనది ఇంద్రియనిగ్రహం . 

2 . దుర్లభ స్త్రీబన్దనాన్మో క్షః
 . స్త్రీ బంధనంనుంచి మోక్షం దొరకడం చాల కష్టం . 

3 . స్త్రీ నామ సర్వాశుభానాం క్షేత్రమ్ . 
  స్త్రీ సకల అశుభాలకి నిలయం ( ఇది వైరాగ్య ప్రవృత్తి ఉన్న వాళ్ళవిషయంలో చెప్పినది . ) 

4 . న చ స్త్రీణాం పురుషపరీక్షా
   దుష్ట స్త్రీలు పురుషుడు ఎలాంటివాడో పరీక్షించరు . 

5 . స్త్రీణాం మనః క్షణికమ్ . 
   స్త్రీల మనసు క్షణంలో మారిపోతుంది . 

6 . అశుభ ద్వేషిణః స్త్రీషు న ప్రసక్తాః స్యుః . 
   అశుభాలని ద్వేషించేవాళ్ళు స్త్రీల పై ఆసక్తులు కాకూడదు . 

7 . యజ్ఞఫలజ్ఞాస్త్రి వేదవిదః . 
 యజ్ఞాలను గూర్చి వాటి ఫలాలను గూర్చి తెలిసినవాళ్ళే మూడు వేదాలలో పండితుడు . 

8 . స్వర్గస్థానం న శాశ్వతమ్ ; ఆపి తు యావత్పుణ్యఫలమ్ . . 
  స్వర్గంలో స్థితి శాశ్వతం కాదు . పుణ్యఫలం ఎంతవరకు ఉండే అంతవరకే అది . 

9 . న చ స్వర్గపతనాత్పరం దుఃఖమ్ . 
    స్వర్గం నుండి పడిపోవడాన్ని మించిన దుఃఖం లేదు . 


10 . దేహీ దేహం త్యక్త్వా ఇంద్రపదం న వాంఛతి
   ఏ వ్యక్తి తన దేహం విడిచి ఇంద్రపదవిని కూడా కోరడు . “ ఇంద్ర  పదవి లభిస్తుం దన్నా ఉన్న దేహం విడవడానికి ఇష్టపడరు " అని కాని లేదా స్వర్గంలో ఉండేది కొంతకాలమే అని తెలిసిన వాళ్ళెవరూ ఇంద్రపదవి కూడా కోరరు ' ' అని కాని భావం . 

11 . దుఃఖానామౌషధం నిర్వాణమ్ . 
    అన్ని దుఃఖాలకీ ఔషధం మోక్ష మే . 
,
12 . అనార్య సంబన్దాద్వరమార్యశత్రుతా 
    చెడ్డ వారితో సంబంధంకంటె మంచివాళ్ళతో విరోధం మేలు . 

13 . నిహన్తి దుర్వచనం కులమ్ . 
 చెడ్డమాట కులాన్నే నశింపచేస్తుంది . 

14 . న పుత్రసంస్పర్శాత్ పరం సుఖమ్ . 
    పుత్రస్పర్శను మించిన సుఖం లేదు . 

15 . వివాదే ధర్మమనుస్మరేత్ , 
 వివాదం వచ్చినప్పుడు ధర్మాన్ని గూర్చి ఏది ధర్మమా అని ) ఆలోచించాలి . 

16 . నిశాన్తే కార్యం చిన్తయేత్ . 
    చేయవలసిన పనులు తెల్లవారుజామున ఆలోచించాలి . 

17 . ప్రదోషే న సంయోగః కర్తవ్యః
   సాయంసంధ్యాకాలంలో స్త్రీ సంయోగం చెయ్యకూడదు . 

18 . ఉపస్థితవినాశః దుర్నయం సునయం మన్యతే . 
   వినాశం దగ్గరపడ్డవాడు చెడునీతిని మంచి దానినిగా భావిస్తాడు . 

19 . క్షీరార్డినః కిం కరిణ్యా . 
 పాలు కావలసినవాడికి ఆడఏనుగు ఎందుకు 
20 . న దానసమం వశ్యమ్
   దానంవంటి వశం చేసుకొనే ఉపాయం మరొకటి లేదు . 

21 . పరాయత్తే షూత్కన్ఠం న కుర్యాత్ . 
   పరాధీనమైన వాటి విషయంలో అత్యంతాసక్తి చూపకూడదు . 

22 . అసత్సమృద్ధిర సద్భిరేవ భుజ్యతే .  
  చెడ్డవాళ్ళ  సమృద్ధిని చెడ్డవాళ్ళే అనుభవిస్తారు . 

23 . నిమ్బఫలం కాకైర్హి భుజ్యతే . 
   వేపపళ్ళు కాకులే తింటాయి కదా . 

24 . నామ్బోధిస్తృష్ణామపోహతి . 
    సముద్రం దప్పిక తీర్చదు .

25 . వాలుకా అపి స్వగుణమాశ్రయన్తి
   కర్పూరం తన గుణాన్నే ఆశ్రయిస్తుంది . తన గుణాన్ని విడిచి పెట్టదు . 

28 . సన్తో సత్సు న రమన్తే
   సత్పురుషులు అసత్పురుషులతో సుఖంగా కాలం గడపలేరు . 

27 . హంసః  ప్రేతవనే న రమతే . 
  హంస శ్మశానంలో క్రీడించజాలదు . 

28 . ఆర్థార్థం ప్రవర్తతే లోకః
   ప్రతీవాడూ ధనంకోసమే ప్రయత్నం చేస్తాడు . 

29 . ఆశయా బాధ్యతే లోకః
    ఆశ ప్రతివానినీ బాధిస్తుంది

30 . న చాశాపరైః శ్రీః సహ తిష్ఠతి . 
    లక్ష్మి దురాశకలవారితో కలిసి ఉండదు . 


31 . ఆశాపరే న ధైర్యమ్ . 
   దురాశ కల వారికి ధైర్యం ఉండదు . 

32 . దైన్యాన్మరణ ముత్తమమ్ . 
   దైన్యంకంటె మరణించడం ఉత్తమం . 

33. ఆశా లజ్జాం వ్యపోహతి . 
   ఆశ సిగ్గును పోగొడుతుంది . 

34 . న మాత్రా సహ వాసః కర్తవ్యః
 తల్లితో అయినా కూడా ( ఏకాంత స్థలంలో ) ఉండ కూడదు . 

35 . ఆత్మా న స్తోతవ్యః . 
   తనను తాను పొగడుకోకూడదు . 

36 . న దివాస్వప్నం కుర్యాత్ . 
    పగలు నిద్రపోగూడదు . 

37 . న చాసన్నమపి పశ్యత్యైశ్వర్యాన్దః నాపి శృణోతిష్టం వాక్యమ్ . 
  ఐశ్వర్యమదాంధుడు దగ్గరివాళ్ళని కూడా చూడడు . ఇష్టవాక్యం వినడు . 

38 . స్త్రీణాం న భర్తుః పరం దైవతమ్ . తదనువర్తనంతాసా ముభయసౌఖ్యమ్
 .స్త్రీలకు భర్త ను మించిన దేవుడు లేడు . అతనికి అనుగుణంగా  ఉండడం ఇహలోకంలోనూ వరలోకంలోనూ కూడా మంచిది . 

39 , అతిథిమభ్యాగతం చ పూజయేద్యథావిధి . 
  ఆతిథినీ అభ్యాగతుణ్ణి యథావిధిగా పూజించాలి . 

40 . ' నాస్తి హవ్యస్య వ్యాఘాతః
  దేవతలకి సమర్పించిన హవ్యం ఎన్నడూ ఊరికే పోదు . 

41 . శత్రుర్మిత్రవద్బాతి . 
  శత్రువు కూడా మిత్రుడులా కనబడుతూంటాడు . 

42 . మృగతృష్ణా జలవద్బాతి హి . 
   ఎండమావులు జలం వలె కనబడతాయి కదా . 


చాణుక్య నీతి సూత్రాలు సప్తమ అధ్యాయం సమాప్తం

All copyrights reserved 2012 digital media act